واشر (Gasket) از تجهیزات کاربردی در صنایع مختلف و در واقع کاربرد اصلی آن برای استفاده بین دو لوله جهت آببندی و جلوگیری از لرزش و ارتعاشات بین دو لوله است. در این مقاله به بررسی کاربردهای واشر و انواع مختلف آن میپردازیم.
گسکت و انواع آن
این درزبند یک نوع واشر مکانیکی از جنس لاستیک، آلومینیوم، کاغذ، استیل، فولاد و غیره است و این محصول بهطوری طراحی شده که فضای خالی بین دو اتصال یا فلنج را پر میکند و از خطر نشتی به دلیل فشار زیاد جلوگیری مینماید. نحوه تولید واشر به شکل برشی از ورقهها بوده و هدف اصلی تولید واشر جهت آببندی بین دو اتصال یا فلنج و رفع عیوب بین آنها است.
این واشرها از نظر جنس، شکل ظاهری، کاربرد و عملکرد به دستههای مختلفی تقسیم میشوند و ازلحاظ نوع اتصال در انواع متنوعی قرار دارند. انواع این محصول از لحاظ جنس به سه دسته فلزی (Metallic)، غیرفلزی (Non Metallic) و نیمه فلزی (Semi Metallic) تقسیمبندی میشود و گسکت رینگی از نوع واشرهای فلزی است و جزو پرکاربردترین تجهیزات در صنایع مختلف محسوب
میشود.
این محصول از فولاد و آلیاژ نرم ساخته شده و مقاومت بالایی در برابر فشار و دما دارد و همچنین برای اتصال شیار فلنجها از درزبندهای رینگی استفاده میکنند که موجب آببندی، چفت شدن رینگ و شیارهای روی واشر میشود. نوع نیمه فلزی آن از ترکیب دو جنس فلز و غیر فلز ساخته شده و جزو تجهیزات مقاوم و مستحکم بهحساب میآید و این نوع محصول به دلیل ترکیبات غیرفلزی برای آببندی فلنجها کاربرد دارد. از انواع دیگر واشرها، گسکت های غیرفلزی هستند که از مواد گرافیت، آزبست، پلاستیک و کاغذ ساخته شدهاند و این نوع مقاومت کمتری در برابر دما و فشار دارد و در صنعتهایی که جریان سیالات فشار کمتری دارند استفاده میگردد.
ویژگیها و کاربرد گسکت
این نوع درزبندها طوری طراحی شدهاند که دارای ویژگیهای مناسبی برای آببندی هستند و این ویژگیها عبارتاند از:
درزبندها از مقاومت بالایی برخوردار بوده زیرا در تماس مستقیم با مایعات و مواد خورنده هستند.
درزبند در صنایع شیمیایی کاربرد دارد بنابراین باید در برابر موادی که خاصیت اسیدی و قلیایی دارند مقاومت داشته تا دچار خوردگی نشود. برای ساخت یک واشر مناسب با بهترین عملکرد باید از موادی استفاده کرد که در برابر دما و فشارهای وارده مقاومت بالایی داشته باشند.
موارد کاربری:
این محصول باید قیمت بهصرفهای داشته باشد تا در صورت خرابی یا تعمیر هزینههای زیادی را برای خریدار در برنداشته باشد.
به دلیل کاربرد زیاد واشرها و استفاده در صنایع متفاوت این محصول همیشه باید در دسترس باشد تا در صورت لزوم در کمترین زمان و با آسودگی تعویض شود. از مهمترین ویژگی یک واشر مناسب مقاومت و استحکام در برابر تغییرات فشار، دما و ارتعاشات است.
این درزبندها با توجه به جنس، مقاومت و خاصیت انعطافپذیری میتواند کاربردهای متفاوتی داشته باشند و کاربردهای درزبند شامل مواردی مانند استفاده در صنعت خودروسازی، صنعت برق، صنایع دریایی، صنعت نفت و گاز، صنایع نظامی، صنایع هوافضا، انواع معدنها، صنایع بهداشتی و دارویی، کلیه سیستمهای لولهکشی، صنایع آب و فاضلاب و تصفیه خانهها است.
انتخاب گسکت مناسب برای فلنجها و قیمت آن
از واشرها برای پیشگیری از خروج جریانات سیال در صنعت استفاده میکنند به همین دلیل این محصول کاربردهای متنوعی را دارد و انتخاب واشر مناسب برای فلنجها حائز اهمیت است. برای انتخاب درست یک گسکت جهت استفاده در فلنجها نکاتی را در ادامه بیان میکنیم. اولین نکته توجه به مشخصات واشر مورداستفاده برای فلنج و شناسایی کاربرد ضروری است و نکته دوم جنس سازنده واشر اهمت زیاد دارد زیرا درزبندها از متریالهای خاصی ساخته شدهاند و در شرایط متفاوت توجه به متریال واشرها سبب انتخاب درست آنها میگردد.
از مهمترین نکتههای انتخاب واشر مناسب برای فلنجها مقاومت شیمیایی این محصول در برابر سیالات مختلف بوده و البته این نکته را ذکر کنیم که برای انتخاب صحیح درزبندها باید با طراح این محصول مشورت کنید.
علاوه بر اینها اطمینان از عملکرد واشرها میتوانند نکته حائز اهمیتی باشد و با توجه به قیمتهای مختلف در بازار مشاوره با تولیدکننده و فروشنده درزبند یا واشرها میتواند شما را در انتخاب مناسب این محصول برای فلنجها کمک نماید. همچنین عواملی که بر روی قیمت این واشرها تأثیر گذارند شامل مواردی مانند جنس، سایز، کاربرد، میزان تحمل فشار و دما و استحکام هستند. واشرهایی که استحکام و مقاومت بیشتری دارند قیمت بالاتری نسبت به سایر واشرها دارند که واشرهای فولادی، استیل، آلیاژی و آلومینیومی جزو دسته واشرهای گرانتر موجود در بازار هستند.
نحوه قرار دهی و تأثیر آب و هوا بر کارکرد گسکت
در مسیر اتصال فلنج همه اعضا باید بهصورت صحیح و کامل قطعه آببند را در بر بگیرند زیرا عدم بهکارگیری صحیح موجب بروز نشتی میشود. اگر بخواهید واشر را در محیطی قرار دهید که ضخامت آن بیشتر از ضخامت داخلی باشد باید ابعاد واشر را تغییر دهید تا در فاصله کمتری از پیچها قرار گیرند و فلنج را تقویت کرده و سطح واشر را کاهش دهید.
اگر در مسیر نصب واشر دچار تابیدگی فلنج شدید باید آن را تقویت کنید یا تعداد پیچها را افزایش داده تا فشار پیچها توزیع شود و در صورت تاب خوردگی فلنج را ماشینکاری یا تعویض کنید. در ادامه باید این نکته را ذکر کنیم که آب و هوا نیز اثراتی را روی عملکرد درزبندها دارند به طوری که برخی از این واشرها در مواجه با نور مستقیم خورشید قرار دارند و ممکن است دمای آنها تا چندین درجه زیاد شود و افزایش دما سبب افزایش فشار وارده به واشر میشود. همچنین در مواجه با هوای بسیار سرد ممکن است واشر به علت انجماد دچار شکستگی و یخزدگی شود و واشرهایی که در معرض دمای فریز باشند مستعد نشتی میشوند.
تابش خورشید و افزایش برخورد اشعههای uv باعث از بین رفتن یکپارچگی واشر میشود و سبب کاهش طول عمر آن میگردد و علاوه بر مقاومت در برابر اشعههای uv باید در برابر اوزون نیز مقاوم باشند بهویژه واشرهایی که در تماس با هوای بیرون قرار دارند. نصب واشرهایی که خاصیت ارتجاعی دارند در معرض محیطهایی که تغییرات دمایی زیاد بوده و واشر دچار منقبض و منبسط شدن زیاد میشود توصیه میگردد. بارندگی یکی از عوامل مؤثر بر عملکرد این محصول بوده و برای انتخاب واشرهایی که در معرض بارندگی هستند باید به جنس این واشرها توجه کنید زیرا در صورت بارندگی ممکن است که بعضی از درزبندهای ضعیفتر در معرض خطر قرار بگیرند.
واشر یا (Gasket) کاربردهای زیادی در زندگی روزمره ما دارند و جزو ابزارهای مهم سیستم لولهکشی و صنایع متنوع بهحساب میآیند. ما در این مقاله سعی بر معرفی این محصول و ذکر نکاتی در مورد انتخاب گسکت مناسب برای فلنجها داشتیم.