فلنج چیست؟ فلنج به یکسری ابزار آلات و صفحاتی اطلاق میشود که به شکل دایره هایی که در اطرافشان سوراخ هایی وجود دارد طراحی شده و برای اتصال قطعات مختلف بهم و به ویژه در سیستم لولهکشی برای اتصال لوله ها به یکدیگر مورد استفاده قرار میگیرد. دقت داشته باشید که این نوع قطعات همیشه به صورت جفتی به کار میروند که با استفاده از پیچ و مهره ها دو قطعه مجزا را با مقاومت بسیار بالا به هم وصل میکنند و این یکی از مزیت های مهم استفاده از این محصولات است، چرا که در صورت جوش دادن دو لوله بهم برای جداسازی آنها باید کار برش کاری انجام دهید در صورتیکه باز کردن پیچ و مهرههای دو فلنج متصل بهم برای جداسازی لولهها از هم کافییست. بین دو فلنج نیز یک واشری قرار میگیرد که کار آب بندی بین دو قطعه را انجام میدهد. جنس این محصولات از فولاد و یا آلیاژ های فولادی از جمله استیل و چدن و … است.
همانند هر محصول دیگر تولید کننده فلنج نیز بایستی یکسری مشخصات خاص و متمایز کننده را حین ساخت فلنج روی آن درج کند که اغلب مشخصاتی که روی فلنج ها حک میشوند و هنگام خرید فلنج باید به آن ها توجه کنید عبارتند از :
انواع فلنچ در صنایع مختلف برای اهداف مختلفی مورد استفاده قرار میگیرند که از جمله کاربردهای فلنج در صنعت میتوان موارد زیر را نام برد:
نحوه اتصال فلنج ها بسته به کاربردهایی که در صنایع مختلف با شرایط مختلف دارد متفاوت از هم است که به سه دسته زیر تقسیم بندی میشوند:
Welding Neck: از این نوع اتصالات برای اتصال فلنچ به اتصالات butt-weld یا نازلهای مربوط به تجهیزات و مخازن استفاده میشود که در این شرایط معمولا در دو نوع فلنج گلو بلند و معمولی تولید میشوند. از این نوع اتصالات در صنایعی که تنش های برشی، فشاری و ارتعاشی زیادی وجود دارد و همچنین در دما های بالا استفاده میشود.
Slip On: از این نوع اتصالات فلنجها برای اتصالاتی چون زانوئیها به سایر اتصالات فلنجی استفاده میشود. این فلنجها نسبت به Welding neck مقاومت کمتری در برابر فشار و ارتعاش دارند و تقریبا میتوان گفت یک سوم آنها توان مقاومتی دارند.
Screwed: این نوع فلنج ها همانند اتصالات رزوه ای و پیچی هستند.
و اما در رابطه با اتصال فلنج به لوله بایستی مراحل زیر را طی کنید:
در این روش اتصال همانطور که گفته شد فلنجها را در دو انتهای لولههایی که میخواهند بهم وصلشان کنند جوش میدهند، و با استفاده از این ابزارها دو لوله را به جای آنکه مستقیما بهم جوش دهند از طریق پیچ و مهره ای فلنج ها بهم وصلشان میکنند، از مهمترین مزایای این روش اتصال اینست که به راحتی باز و بسته میشوند ولی در صورت جوشکاری بایستی با برشکاری آنها را از هم جدا کرد.
با استفاده از اتصالات فلنج میتوان سایز و ابعاد لولهها را به صورت دستی تغییر داد.
با استفاده از این ابزار میتوان لوله را به تجهیزات مختلفی چون اتصالات پمپ و سایر تجهیزات متصل کرد.
تعویض جنس و نوع لوله ها در صورت استفاده از فلنج به راحتی قابل تغییر است.
ردهبندی فشار مطابق استاندارد 34، 16ANSI B
طبق این استاندارد فلنج های فولادی و تمامی آلیاژ های آن بر اساس حداکثر فشار قابل تحملشان بر حسب PSI به کلاسهای 150، 300، 400، 600، 900، 1500 و 2500 تقسیمبندی میشوند. به عنوان مثال فلنج جوشی کلاسی 150 در آلیاژهای فولادی، کربن استیل و از سایزهای 1.2 تا 52 اینچ تولید می شوند.
رده بندی فشار مطابق با استاندارد ISO
تحمل فشار از طرف فلنجهای فولادی و آلیاژهای آن در این استاندارد با PN نشان داده می شود.
ردهبندی فشار بر اساس استاندارد BX6-B6-A6 API
فلنجهای تولید شده بر اساس این استاندارد تحمل فشار بیشتری نسبت به فلنجهای ANSI دارند که به کلاسهای 5000، 3000، 2000، 15000، 10000 تقسیمبندی میشوند.
فلنجها کاربردهای مختلفی در صنایع مختلف دارند و بر همین اساس به انواع متنوعی تقسیمبندی میشوند، که در ادامه به معرفی ویژگیهای آنها خواهیم پرداخت:
همانطور که از اسمشان هم پیداست، به هنگام استفاده از این نوع فلنجها سطحشان باید صاف باشد، فلنجهای چدنی و یا فولادی که در فشارهای کم کاربرد دارند از این نوع میباشند، فلنج با سطح ساده معمولا در اتصالات آبی ساخته شده با ریختهگری و یا سیستمهایی که از دو فلنج در آن استفاده میشود به کار میرود. فلنج تخت نیز جز این گروه از فلنجهاست که فاقد شیار و برآمدگی میباشد.
در این نوع فلنجها سطح فلنج دارایی لایی می باشد که برجستگی خاصی به آن می دهد. به هنگام استفاده از این نوع فلنجها یک واشر صاف از جنس پنبه کوهی در میان دو فلنج با سطح برجسته قرار می گیرد.
این فلنجها به صورت جفتی ساخته میشوند که هر کدام تکمیل کننده دیگریست بدین معنی که یکی از فلنجها دارای برآمدگی و دیگری دارای فرورفتگی است که بسته به موقعیتی که قرار است در آن مورد استفاده گیرد اندازهها و نسبتهای متفاوتی دارند. ولی به طور معمول فلنج ماده معمولا 3.16 اینچ تورفتگی دارد و فلنج نر 1.4 اینچ برآمدگی دارد. بیشترین کاربرد این فلنجها در پوسته مبدل حرارتی به کانال و پوشش فلنجی است.
فلنجهای گلودار از ناف مخروطی شکلشان قابل تشخیص هستند که با شیبی ملایم به دیواره لوله یا سایر اتصالات جوش می خورند. از این فلنجها در شرایط با فشار بالا، در زمانهایی که بارهای ارتعاشی و نوسانی وجود دارد و در دماهای زیر صفر درجه استفاده میشود.
در لبه فلنجهای گلودار سوراخهایی تعبیه شده است که شرایط اتصال آن به فلنج دیگر از طریق پیچ و مهره را فراهم میآورد. وجود گردن مخروطی که در انتهای فلنج شعاع آن با قطر لوله برابر میشود دلیل اصلی افزایش تحمل این نوع فلنجها است.
فلنج با سطح دارای شیار و زبانه نیز به صورت جفتی ساخته میشود تنها تفاوت آن این است که قطر داخلی زبانه و شیار تا سوراخ فلنج ادامه ندارد به همین دلیل میتواند واشر یا گسکت را روی خود قطر داخلی و خارجی خود نگاه داشته و از طرفی واشر را از شر عواملی چون سایش، خوردگی و فرسودگی حفظ می کند. به دلیل ساختار خاصی که دارند تحت فشارهای بالا کمترین بار به پیچها را وارد میکنند در حالیکه ماکزیمم راندمان اتصالی ممکنه را فراهم میآورند.
فلنجهای کور بدلیل اینکه بدون سوراخ تولید میشوند به این نام خوانده میشوند و بیشتر برای بستن و مسدود کردن انتهای شیرآلات، خطوط لوله و یا دهانه منابع تحت فشار استفاده میشوند. این مدل فلنجها نسبت به سایر انواع آنها تحمل فشار بالاتری دارند.
این نوع فلنجها را با نام فلنج دندهای نیز میشناسند، درون این فلنجها رزوه کار شده است و حتی بدون جوشکاری نیز قابلیت اتصال دارند ولی گاهاً به منظور اطمینان از آببندی آن از جوش هم استفاده میشود. فلنجهای رزوهای را به لولههایی که دارای رزوه خارجی هستند متصل میکنند. این فلنجها به راحتی و با سرعت بالا قابل اجرا هستند ولی برای کاربردهایی که نیاز به فشار بالا و دمای بالا دارند مناسب نیستند و اغلب در سرویسهای یوتیلیتی مثل آب و هوا مورد استفاده قرار میگیرند.
این فلنج ها معمولا به صورت ریخته گری و به همراه هاب تهیه میشوند البته گاهی اوقات از ورق و بدون هاب نیز ساخته میشوند. این فلنج دارای سوراخی میباشد که قطر داخل آن با قطر بیرون لولهای که قرار است از داخل آن عبور کند برابر است. پس از قرارگیری لوله داخل فلنج از قسمت داخلی و بیرونی بین لوله و فلنج جوشکاری انجام میگیرد. از جمله کاربردهای این فلنجها میتوان به مصارفی که نیاز به فشار و دمای پایین دارند اشاره کرد.
چون فلنج لپ جوینت یا لبهدار از دو قطعه تهکوب ( که به لوله جوشکاری میشود) و فلنج قابل جابجایی طولی تشکیل شده است قابلیت چرخش روی محور خود را دارد بنابراین تنظیم پیچهای آن به راحتی انجام میگیرد، هیچ تماسی بین این فلنج و سیال وجود ندارد. ازاین فلنجها بیشتر برای کاربردهایی که مکرراً نیاز به باز و بسته کردن خواهند داشت و نیز فضای محدودی دارند استفاده میشود.
از این نوع فلنج جوشی برای لولههای با فشار بالا و قطر لوله کشی کم استفاده میشود، فلنج جوشی ساکت ولد دارای محفظهای است که لوله داخل آن قرار میگیرد و میتوان از دو قسمت داخلی و خارجی فلنج جوشکاری را انجام داد که در صورت جوشکاری داخلی مقاومت آن در برابر فرسودگی و نیز مقاومت استاتیکی آن افزایش مییابد.
فلنج جوشی ساکت ولد معمولا در سایزهای کوچک و برای فشارهای بالا مورد استفاده قرار میگیرند، تنها عیبی که این فلنج دارد فاصله انبساطی آن است که حتما بایستی رعایت شود.
از انواع فلنجهای گردن دار است که به منظور قطع جریان و نیز کاهش فشار به کار میرود، یکی از مزیتهای این فلنج این است که از طریق سوراخهای تعبیه شده در آن میتوان جریان مایع یا گاز را اندازه گیری نمود.
فلنج کاهنده از انواع فلنجهای تبدیلی است که برای اتصال دو لبه که از نظر اندازه دهانه های متفاوت از هم دارند به کار میرود. از میان فلنجهای تبدیلی، فلنج کاهنده به منظور اتصال بین یک لوله با قطر بزرگتر به لوله دیگر با قطر کوچکتر را بر عهده دارد، در واقع فلنج دو لوله را به همراه کاهش قطر به هم متصل می کند.
از جمله کاربردهای فلنج کاهنده میتوان به اتصال لوله به تجهیزاتی مثل مخازن تحت فشار، کمپرسور و دیگر تجهیزات، تغیر متریال به همراه تغییر قطر در لوله، اتصال به تجهیزات مربوط به کالیبراسیون و … اشاره کرد.
فلنج افزاینده نیز از انواع فلنجهای تبدیلی به شمار میآید که بر عکس فلنجهای کاهنده وظیفه اتصال دو لوله با قطرهای ناهمسان را بر عهده دارد که اینکار را به همراه افزایش قطر همزمان با اتصال دو لوله بهم انجام میدهد.
داخل فلنج rtj ممکن است سطوح برجسته و حلقههای شیاردار وجود داشته باشد، این فلنجها توانایی تحمل بار اضافی فراتر از توان پیچ را ندارند و ممکن است واشر آنها در هم شکسته شود. از فلنج حلقه مشترک در صنایعی که نیاز به تحمل فشار بالا و دماهای بالاتر از 800 درجه فرانهایت است استفاده میشود.
فلنجها را میتوان بر اساس شکل سطحشان به انواع زیر تقسیم بندی کرد:
مسلما انتخاب پیچ و مهره های متناسب با فلنج مصرفی در کارکرد بهتر فلنج تاثیر بسزائی خواهد داشت، فرض کنید اگر پیچ ما کوتاهتر از حد استاندارد باشد منجر به عدم قرارگیری مهره روی پیچ خواهد شد.
معمولا تعداد پیچها متناسب با تعداد سوراخهایی است که روی فلنج قرار دارند ولی قطر و طول پیچها به نوع فلنج و کلاس فشاری مربوط به آن بستگی دارد.
از نظر رزوههای پیچ و مهرهها نیز استانداردهایی وجود دارد، چنانچه پیچ در یک طرف رزوه شده باشد Bolt خوانده میشود که در این شرایط سمت دیگر پیچها دارای 4 یا 6 گوش خواهند بود که به یک مهره NUT هم نیاز خواهد بود. اگر کل پیچ به طور سرتاسری رزوه شده باشد که به آن Stud Bolt گفته میشود نیاز به دو مهره خواهید داشت.
اندازه گیری پیچها معمولا بر اساس قطر خارجی و بر حسب میلیمتر و یا اینچ محاسبه میگردد، که این پیچ و مهره ها نیز بر اساس سیستم متریک و یا اینچیشان رزوه میشوند که در هر دو حالت دنده باید روی پیچ به صورت موازی قرار گیرد به این معنی که در تمام طول پیچ قطر دنده یکسان می باشد و مهره به راحتی بتواند در سراسر دنده پیچ به راحتی بچرخد.
چنانچه قصد خرید فلنج را دارید می توانید از طریق تماس با شماره 55616099-021 اقدام به استعلام قیمت فلنج نموده و راهنمایی های لازم در رابطه انواع فلنج ها و کاربردهای هر کدام در صنایع مختلف را از مشاوران پایپینو دریافت نمایید.