پیش از پرداختن به مفهوم و چگونگی لوله کشی زیر زمینی، ابتدا به تعریف کلی لوله کشی میپردازیم.
به نصب کردن لولههایی از جنس پلاستیک، سیمان و یا فلزی به یکدیگر به جهت انتقال دادن گازها و مایعات و گاهی جامدات، لوله کشی میگویند. لولههایی که برای لوله کشی استفاده میشوند با توجه به شرایط موجود، از جنس پلاستیک، شیشه، آلومینیوم، فولاد و …. ساخته میشوند ، البته گاهی در این صنعت از تیتانیوم، کروم و همچنین آلیاژ های گوناگون فولاد نیز کمک گرفته میشود.
لوله کشی زیر زمینی در زیر زمین انجام میشود و این نوع لوله کشی قبل از اجرای لوله کشی در بالای زمین صورت میگیرد. لوله کشی های دفنی به دو صورت دفنی و در داخل خاک و یا در داخل کانال انجام میشوند. البته پیش از آغاز عملیات این نوع لوله کشی، باید نقشه آن بالای زمین اجرا شود تا در آینده محل دقیق این لولههای زیر زمینی مشخص باشند.
در لوله کشی زیر زمینی اصطلاحات تخصصی زیادی به کار گرفته میرود که در این قسمت بر خی از آنها را به زبان ساده توضیح میدهیم.
اصطلاح Invert elevation
این اصطلاح که برای ارتفاع لوله کشی زیر زمینی استفاده میشود، به طور کلی برای همه خطوط زیر زمینی به کار میرود و مقصود از آن ارتفاع کف داخلی لوله فاضلاب است. به این جهت که لوله هایی که برای لوله کشی زیر زمینی استفاده میشوند، از تنوع اقلام و متریال های مختلفی برخوردار هستند، معمولا ارتفاع و ضخامتهای متفاوتی نیز دارند، ارتفاع لوله کشی زیر زمینی فاکتور مهی در این زمینه محسوب میشود.
اصطلاح Sewer main
این اصطلاح برای خط اصلی تخلیه فاضلاب در یک سیستم به کار میرود که به جهت رعایت نکات ایمنی، به واسطه محفظه فاضلاب تفکیک میشوند.
اصطلاح Lateral
به دالانهای زیر زمینی که به منظور تخلیه خطوط لولهها به کار میروند، گفته میشود؛ این دالانها در چند زیر مجموعه ساخته میشوند و به وسیله زیر مجموعههای دالان تغذیه میگردند و در نهایت در امتداد خط فاضلاب اصلی به واسطه یک سیستم آب بندی شده تخلیه میگردند.
اصطلاح Sub lateral
این اصطلاح نیز برای خطوط زیر مجموعه در دالان های زیر زمینی به کار میرود، که همه آنها خطهای انشعابی و محفظههای فاضلاب آب بندی شده را جمع آوری میکنند و در انتها به دالان زیرزمینی ریخته میشوند.
اصطلاح Branches
این اصطلاح در لوله کشی زیر زمینی برای لولههای انشعابی به کار میرود. همه لولههای تخلیه متفاوت که به
کارخانهها و … متصل میشوند، به وسیله لولههای انشعابی جمع آوری میگردند و پس از آن به قیفهای تخلیه و بعد به زیر مجموعهها در دالان زیر زمینی ریخته میشوند.
اصطلاح Lift station
شبیه به یک چاله است که برای پمپاژ کردن فاضلاب به ارتفاعات بالاتر به کار میرود و میتواند به عنوان یک سیستم جمع آوری فاضلاب نیز محسوب شود.
اصطلاح Catch basin
آبگیر محلی هست که برای جمع آوری پس آبهای سطحی به کار میرود و دارای یک تله رسوب و همچنین خروجی مایع است.
اصطلاح Clean out
این اتصال که یکی از اتصالهای لوله کشی زیر زمینی در سیستم فاضلاب محسوب میگردد، برای بازرسی و تمیز کاری سیستم فاضلاب استفاده میگردد.
اصطلاح Drain hub
مقصود از این اصطلاح یک قیف تخلیه است که برای اتصال لولههای ۴ اینچی استفاده میشود، این لولهها در ارتفاع ۱۰۰ میلی متری بالاتر از زمین نصب میشوند، که برای جمع آوری کردن فاضلاب و پسماندهای پمپها، لولهها و نیز تجهیزات دیگر در لوله کشی زیر زمینی استفاده میگردد.
اصطلاح trench
عبارت است از کانالهایی که محل قرار گرفتن لولههای زیر زمینی هستند و دارای سطوح بتنی بوده و در تراز هم سطح زمین نصب میشوند و این امکان را دارند که به منظور بازرسی حرارتی یا دسترسی اپراتور نیز استفاده شوند.
اصطلاح Seal
میتواند مانع از پخش شدن آتش از یک مکان به مکان دیگر، در یک سیستم فاضلاب شود.
اصطلاح Angel propose
به زاویه قرار گیری لولهها گفته میشود که باید با توجه به تمامی شرایط موجود، در نظر گرفته شود. در فونداسیون بتنی که روی خاک قرار میگیرد، نباید در زیر و کنارش لولهای گذر کند. البته در جایی که در زیر فنداسیون از شمع استفاده میگردد، نیازی به بررسی و توجه به این زاویهها وجود ندارد.
اصطلاح Sever box
به محفظه فاضلاب، که برای جمع کردن فاضلاب آب روغن استفاده میگردد، گفته میشود. و همچنین اجازه دسترسی به فاضلاب اصلی و همه سیستم فاضلاب و تمیز کاری آن را میدهد.
مطلب پیشنهادی:
لوله کشی زیر زمینی پلی اتیلن
بعضی از افراد تصور میکنند که لوله کشی زیر زمینی تنها برای انتقال مایعات انجام میگیرد، در صورتی که این تفکر کاملا اشتباه است.
لولههای پلی اتیلن که برای لوله کشی خطوط زیر زمینی به کار میروند دارای انعطاف پذیری بسیار بالایی هستند، به طوری که بدون وارد شدن هیچ آسیبی تا حد لازم خم میشوند و شکل میپذیرند. اما در برخی مواقع شکل پذیری و همچنین خم شدن لولهها نسبت به کاربرد و ابعاد تا حدود نزدیک به ۵/۷ یا کمتر کاهش مییابد. به طور کلی انعطاف پذیری لولههای پلی اتیلن تا حد زیادی وابسته به ابعاد لوله است. به عنوان مثال لولههای پلی اتیلنی که دارای ابعاد پایین مانند DR 7.3 هستند، توانایی زیادی در برابر خم شدن و شکل پذیری ندارند. بنابراین در زمان لوله کشی زیر زمینی و نصب لولههای پلی اتیلن در زیر زمین باید تمام شرایط از جمله شرایط مکانی و همچنین شرایط و نوع لولهها توسط مهندسین بررسی شده و در نظر گرفته شوند. در واقع در هنگام نصب لولههای زیر زمینی باید به دو مسئله به صورت کامل توجه شود:
۱- داشتن محافظی از مواد تشکیل دهنده روپوش، به طوری که مانع از آسیب رسیدن به لوله از طریق سنگ و یا هر چیز سخت بشود.
۲- در صورت لزوم، محافظت کردن از لولهها در مقابل فشارهای وارد شده از طرف زمین و یا بارهای زنده.
انواع سیستم های پایپینگ
سیستمهای پایپینگ یا سیستمهای لوله کشی زیر زمینی در انواع مختلفی به صورت زیر زمینی پیاده سازی میشوند و کاربردهای مختلفی دارند که برخی از آنها عبارتند از:
۱) سیستم جمع آوری آب غیر آلوده
۲) سیستم جمع آوری آب آلوده
۳) سیستم جمع آوری آب و روغن
۴) سیستم جمع آوری آبهای شیمیایی
۵) سیستم جمع آوری آبهای بهداشتی
امیدواریم این مقاله از دانشنامه پایپینو برای شما مفید بوده باشد در صورتی که سوال یا راهنمایی نیاز دارید از طریق بخش نظرات یا گفتگو آنلاین با ما در تماس باشید.