در صنعت شیرآلات انواع مختلفی از شیرها مانند شیر سوزنی، شیر کشویی، شیر خودکار و شیر توپی و غیره وجود دارد. در ساخت و سازها و سیستمهای تأسیساتی استفاده از این شیرآلات از تجهیزات مهم و ضروری هستند. تفاوت این شیرآلات در نوع استفاده و یا شکل و طراحی آنها است. برای استفاده از این شیرآلات باید کاربرد آنها را بدانیم و در موارد نیاز از گزینههای درست و مناسبی استفاده کنیم. برای انتخاب درست شیرآلات صنعتی در ساخت و ساز و پروژههای مهم باید با تفاوت آنها آشنا باشیم برای آشنایی بیشتر در این مقاله به بررسی تفاوت شیر توپی با شیر کشویی میپردازیم.
شیر توپی
شیر توپی یکی از کاربردیترین شیرآلات صنعتی و مهمترین لوازم ساخت و ساز است. از کاربردهای شیر توپی میتوان به تنظیم کردن جریانهای سیال مثل نفت و گاز، بخار و غیره اشاره کرد و همچنین برای مسدودکردن مسیر لولهکشی در صنایع پتروشیمی استفاده میشود.
از مزایای آن میتوان به آسان بودن باز و بست این شیر با حرکت ۹۰ درجه و مطمئن بودن از ساختار مستحکم آن و داشتن یک طراحی کمحجم و متراکم اشاره کرد. شیرتوپی بدون نیاز به استفاده از نیروی گشتاوری بالا میتواند عمل کند.
نحوه استفاده از شیرهای توپی
پیش از پرداختن به مبحث تفاوت شیر توپی با شیر کشویی باید بدانید که توپ داخل شیرهای توپی دارای دهانهای است که هنگام تراز شدن با انتهای شیر جریانها آزادانه از آن عبور میکند و در مواقعی که دهانه با انتهای دستگاه عمود است شیر کاملاً مسدود میشود. مجرای شیر توپی در هر موقعیتی که قرار بگیرد جریانها را میتواند اندکی قطع کند.
انواع شیر توپی
شیرهای توپی از لحاظهای مختلفی طبقهبندی میشوند. از نظر طراحی به شکل شناور، ترونیون یا شیر تخلیه و انسداد نام برد.
از نظر تعداد ورودیها و یا پورت میتوان به نوع استاندارد آن با داشتن دو تا ورودی یعنی یک ورودی و یک خروجی و همچنین شیرهای سه طرفه با یک ورودی و دو خروجی یا برعکس اشاره کرد.
از نظر داشتن مجرا شامل مجرای کامل و یا وی شکل نام برد. از نظر سیت هم این شیرها فلزی و نرم هستند و توپها یا در ورودی جانبی قرار دارند یا در ورودی بالایی هستند.
شیر کشویی
یکی از مهمترین شیرآلات صنعتی برای آبهای آشامیدنی است. برای استفاده از سیالاتی که دمای کمتر از ۸۰ درجه سانتیگراد دارند هم از شیرهای کشویی استفاده میکنند. این ویژگیها از جمله تفاوت شیر توپی با شیر کشویی محسوب میشود. مزیت مهم استفاده از شیرهای کشویی باز و بسته بودن کامل این شیر است. از این شیر در مسیرهایی که بخواهیم شیر را به طور کامل باز و یا کاملاً بسته نگه داریم استفاده میکنیم. علت استفاده از این شیرها عدم نیاز به کم و زیاد کردن فشار در مسیر لولهها است.
مطلب پیشنهادی:
انواع شیر کشویی
شیرهای کشویی به دودسته تقسیم میشوند. شیرهای زبان لاستیکی و زبان فلزی که هرکدام به دو نوع اف چهار و اف پنج تقسیمبندی میشوند. شیرهای کشویی سایزهای کوچکتری نسبت به شیرهای توپی دارند که این ویژگی جزو تفاوت شیر توپی با شیر کشویی محسوب میشود.
مزیت استفاده از شیر کشویی
علت استفاده از شیرهای کشویی آسان بودن باز و بسته کردن آن در مسیرهای لولهکشی اشاره کرد که این مورد جزو تفاوت شیر توپی با شیر کشویی هم محسوب میگردد. در هنگام بسته بودن شیر کشویی میتوانیم مسیر را به طور کامل آببندی کنیم. در مواقع باز بودن شیر کشویی میتوانیم مسیر را بهاندازه قطر لوله کاملاً باز کنیم. این شیرها نیازی به سرویسهای دورهای و همچنین در زمان بهرهبرداری نیازی به نگهداری ندارند. در طراحی شیرهای کشویی زبان فلزی میتوانیم از چدن داکتیل استفاده کنیم. علت محبوبیت شیرهای کشویی زبان فلزی به دلیل استفاده از رینگ برنزی یا استیل برای آببندی بهتر است. علت استفاده این شیرها برای آبهای آشامیدنی استفاده از پوشش رنگ پودری است. این رنگ پودری با روش پاشش و با روش الکترواستاتیک مورداستفاده قرار گرفته است.
تفاوت شیر توپی با شیر کشویی
اصلیترین تفاوت این دو شیر باهم در نحوه استفاده از آنها در صنعت شیرآلات و سیستم های لوله کشی است. از شیر توپی و شیر کشویی برای خطهای انتقال سیالات مثل آب نفت و گاز و یا فاضلاب استفاده میکنند. شیرهای کشویی بادوامتر نسبت به شیر توپی
هستند، در هنگام استفاده از شیر توپی ممکن است هنگام باز و بسته کردن سریع شیر ضربه در خطوط ایجاد شود و این به علت گرد بودن این شیرها است، اما در هنگام استفاده از شیر کشویی این مسئله را نخواهید داشت. شیر توپی با طراحی دقیق در آببندی عملکرد بهتری نسبت به شیر کشویی دارد.
در زمانی که آببندی از حساسیت زیادی برخوردار باشد، استفاده از شیر توپی توصیه میشود. در ساخت این دو شیر تفاوتهایی وجود دارد شیر کشویی با دارابودن استم رزوهای و شیر توپی با دارابودن اهرم رب چرخشی تفاوت دارند. از دیگر تفاوت شیر توپی با شیر کشویی میتوان به استفادهٔ راحتتر و گرانتر بودن شیر توپی اشاره کرد. یکی از تفاوتها در ظاهر و فشردگی این دو شیر است، درون شیر توپی یک توپ کروی جهت باز و بستهشدن جریانها استفاده میشود، اما در شیر کشویی بهجای توپ از یک دیسک بر روی سیت استفاده میکنند. همانطور که اشاره شد تفاوت دیگری شیرها در استفاده از فشار است، از شیر توپی میتوانیم در قسمتهایی استفاده کنیم که نیاز به مسدود شدن مسیر بدون افت فشار باشیم، اما از شیر کشویی نمیتوانیم استفاده کنیم و دلیل آن ایجاد کمی افت فشار توسط این شیر است.
تفاوت قیمت شیر توپی با شیر کشویی
در این قسمت قصد داریم به مبحث تفاوت شیر توپی با شیر کشویی بپردازیم. از لحاظ قیمتی شیرهای توپی از لحاظ متریال و جنس از قیمت بالاتری برخوردار هستند، این شیر به علت دارابودن چدن فلنج دار با سایزهای بالاتر از ۴ اینچ گرانتر است. این شیر را به علت قیمت گران و صرفه اقتصادی پایین میتوان جایگزین کرد. جایگزینهای شیر توپی، شیرهای گلوب یا سوزنی هستند اما باز هم قیمت این شیر از شیرآلات کشویی گرانتر است. شیر کشویی از جنس برنجی رزوهای یا پلیمر رزوهای در سایزهای کوچکی هستند، بنابراین استفاده از این شیر میتواند با توجه به قیمت دلار و ارز امروزه به صرفه تر باشد.
چه موقعی شیر توپی و شیر کشویی تهیه کنیم؟
استفاده از این شیرها در سیستمهای لولهکشی بسیار اهمیت دارد. برای انتخاب مناسب این شیرآلات باید به نکاتی مانند قیمت آن در بازارها توجه کنیم و همچنین باید به کیفیت و کمیت پروژههای ساختمانی و از شرایط فشار در سیستم ساختمانی و یا پروژه اطلاع کامل داشته باشیم.انتخاب مناسب هرکدام از این شیرآلات میتواند از اهمیت ویژه برخوردار باشد، برای خرید این شیرآلات توجه به کاربرد هرکدام میتواند در انجام پروژهها بسیارراهگشا باشد.
در این مقاله به طور خلاصه تفاوت شیر توپی با شیر کشویی را برای شما بیان کردیم تا با دانش و اطلاعات کافی که از این مطالب به دست میآورید بتوانید برای خرید تجهیزات ساختمانی انتخاب مناسبتری داشته باشید.