استاندارد فلنج‌ ها

آشنایی با استاندارد فلنج ها برای درک اندازه‌های قسمت‌های مختلف یک فلنج و آگاهی از موارد کاربرد و استفاده آن‌ها در صنعت، دارای اهمیت زیادی است.فلنج‌ها از قطعات پر کاربرد برای برقراری اتصالات قسمت‌های مختلف مورد استفاده در لوله کشی هستند. پیش از پرداختن به استاندارد فلنج‌ها، ابتدا توضیح مختصری در مورد فلنج‌ها و کاربردهای آن‌ها داده می‌شود.

فلنج‌ها قطعاتی از جنس فولادی و به شکل دیسک هستند که به راحتی از هم جدا می‌شوند. این قطعات دارای انواع مختلفی هستند که هر کدام از آن‌ها خصوصیات ویژه خود را دارند. فلنج‌ها در واقع  یکی از اتصال دهنده‌های انواع مختلف لوله‌ها، شیرآلات و تجهیزات به یکدیگر در صنعت لوله کشی هستند.

فلنج های فولادی عضوی از خانواده اتصالات فلنجی است که در صنایع مختلف بسیار پرکاربرد بوده و جهت اتصال قطعات مختلف لوله کشی به یکدیگر استفاده می شود. کاربرد اصلی آن‌ها بستن لوله‌ ها به یکدیگر و اتصال قطعات دیگر است و از کاربرد دیگر آن‌ها می‌توان به تغییر مسیر و تغییر قطر لوله‌ها اشاره کرد.

فلنج‌ها به طور کلی از سه قسمت اصلی تشکیل شده‌اند که عبارتند از:

•  بدنه فلنج
•  گسکت یا آب بند
•  پیچ و مهره

کاربرد فلنج‌ها بسیار وسیع است، اما به طور کلی می‌توان گفت که در مکان‌هایی که در آن لوله‌ها، ابزار دقیق، شیرها و دیگر تجهیزات مورد استفاده قرار می‌گیرند، فلنج‌ها به میزان فروان به کار می‌روند.

مطالب پیشنهادی:

• قیمت روز فلنج

انواع استاندارد فلنج‌ ها

استانداردهای زیادی در سطح بین المللی برای انواع فلنج‌ها وجود دارد و هدف از ایجاد این استاندارد‌ فلنج‌ها، ایجاد بستری یک پارچه برای طراحی فلنج‌ها و استفاده از آن‌ها است.
برخی از این استاندارد‌ ها که در سطح بین المللی متداول و پر کاربرد هستند، به شرح زیر می‌باشند:

1.  استاندارد ASME/ASA
2.  استاندارد PN/DIN
3.  استاندارد BS 10
4.  استاندارد GIS/KS

در بیشتر موارد، این استانداردها قابل تعویض هستند، زیرا بیشتر استانداردهای محلی با استانداردهای ISO مطابقت دارند. با این حال، برخی از استانداردهای محلی هنوز متفاوت هستند. به عنوان مثال، فلنج ASME در مقابل فلنج ISO جفت نمی‌شود. علاوه بر آن، بسیاری از فلنج‌ها در هر استاندارد به “ریتینگ فشار” تقسیم می‌شوند، به این ترتیب فلنج‌ها می‌توانند درجه بندی فشار مختلف نیز داشته باشند. باز هم اینها به طور کلی قابل تعویض نیستند (به عنوان مثال ASME 150 با ASME 300 جفت نمی‌شود).

استاندارد ASME/ASA

این دسته از استاندارد فلنج‌ ها، یک استاندارد از ایالات متحده آمریکا است. استاندارد ابعادی ASME برای فلنج‌ها در دو دسته به صورت زیر آمده است:

•  استاندارد ASME B16.5: این دسته از استاندارد فلنج‌ها برای تعیین ابعاد فلنج‌ها با اندازه قطر 5 NPS تا NPS 24 اینچ به کار می‌رود.
•  استاندارد ASME B16.47: این گروه از استاندارد فلنج‌ها برای تعیین ابعاد فلنج‌ها با اندازه قطر 26 NPS تا NPS 60 اینچ به کار می‌رود.

از نظر کلاس فشاری، استاندارد B 16.5 فلنج‌ها را به کلاس‌های 150، 300، 600، 900 و 1500 تقسیم می‌کند.  استاندارد B 16.47 فلنج‌ها را به کلاس‌های 75، 150، 300، 600 و 900 تقسیم می‌کند.
اگرچه این کلاس‌ها به معنای حداکثر فشار قابل تحمل بر حسب Psi نیست و حداکثر فشار قابل تحمل به متریال فلنج و دمای آن بستگی دارد.

علاوه بر این استاندارد ASME فلنج‌ها را به صورت زیر دسته بندی می‌کند:

•  فلنج‌های با سطح صاف (FLAT FACE) را در دو کلاس 125 و 250
•  فلنج‌های رینگی (Ring-Joint)، شیار و زبانه‌ای (Tongue&Groove) و فلنج‌های با سطح برآمده (Raised-Face) را در کلاس‌های 150 – 300 – 600 – 900 – 1500- 2500

بنابراین طبق این استاندارد سطح فلنج‌ها در انواع سطح صاف، سطح برآمده، شیار و زبانه‌ای، رینگی دسته بندی می‌شوند. همچنین از لحاظ طراحی نیز فلنج جوشی گلودار، اسلیپون، لپ جوینت، ساکت ولد، فلنج دنده‌ای و فلنج کور نیز از انواع مختلف فلنج‌ها هستند.

استاندارد PN/DIN

این استاندارد فلنج‌ ها، یکی از استانداردهای اروپایی صنعتی را برای تضمین کیفیت و ایمنی، از جمله الزامات مواد فلنج و درجه بندی فشار و دما تنظیم می‌کند.

اندازه‌ گیری‌های فلنج DIN از سیستم متریک، شامل میلی‌ متر (به جای اینچ) برای طول و بار (به‌جای PSI) به عنوان واحد فشار، همانطور که استاندارد بین‌ المللی است، استفاده می‌کنند. اندازه گیری‌های مورد نیاز برای فلنج‌های DIN شامل قطر داخلی (ID) و قطر بیرونی (OD) است. همچنین تعداد سوراخ‌های پیچ لازم و همچنین اندازه‌ گیری از مرکز یک سوراخ پیچ، مستقیماً تا مرکز سوراخ پیچ مجاور در نظر گرفته می‌شود.

سپس به نمودار اندازه‌ گیری مربوطه مراجعه می‌گردد تا اندازه فلنج مناسب بر اساس اندازه‌ گیری‌ها تعیین گردد. نمودار اندازه‌ گیری DIN ممکن است شامل مقایسه اندازه‌ گیری‌های اینچ به میلی‌ متر باشد، اما تنها اندازه‌ گیری فیزیکی نیست که در هنگام انتخاب فلنج مناسب مورد توجه است و باید الزامات درجه بندی فشار فلنج نیز در نظر گرفته شود. استانداردهای DIN از فشار نامی (PN) برای تعیین درجه فشار استفاده می‌کنند؛ برای مثال: PN16 برای استفاده تا 16 بار در دمای محیط مناسب است.

استاندارد BS10

استاندارد بریتانیا BS10 ، 1962 یک مشخصات استاندارد برای فلنج ها و پیچ و مهره‌ها برای لوله‌ها، شیرها، سوپاپ‌ها و اتصالات است. ابعاد فلنج bs 10 بر حسب میلی‌ متر فلنج‌های روکش دار، ساده، یکپارچه ریخته‌گری یا فورج شده و فلنج‌های گردن جوشی را در ۱۰ میز پوشش می‌دهد. این استاندارد برای ابعاد سبک وزن و فلنج فولاد ضد زنگ مقرون به صرفه، در مواردی که مقاومت در برابر خوردگی و بهداشت مورد استفاده قرار می‌گیرد ، استفاده می‌شود.

فلنج شیرها به طور معمول طبق استاندارد BS10 می‌باشد، اما فلنج‌ها گاهی مطابق استانداردهای مورد درخواست و نیاز مشتریان نیز تولید می‌شوند. استانداردهایی که بیشتر معمول بوده و بکار برده می‌شوند، استاندارد BS 1560 معادل استاندارد ASME/ANSI B16.5 می‌باشد که فلنج‌ها را بر اساس سایز نامی (DN) و کلاس فلنج (Class 150-Class 300) تقسیم بندی نموده و همچنین استاندارد B.S.4504 می‌باشد که فلنج‌ها را بر اساس سایز نامی (DN) و فشار نامی (PN) تقسیم بندی نموده است.

استاندارد GIS/KS

این گروه از استاندارد فلنج‌ ها، یک مشخصات استاندارد ژاپنی است. این استاندارد برای ANSI B16، مشخصات 5 فلنج JIS B2220 شامل سیستم هایی مانند فلنج سطح صاف و فلنج کور است. محدوده اندازه فلنج های آلیاژی فولاد آلیاژی 5K KS B1503 از DN 10 تا DN 2000 در دسترس است.

امیدواریم این مقاله از دانشنامه پایپینو برای شما مفید بوده باشد.